Różaniec ma szczególne znaczenie w roku liturgicznym. Jest to rozważanie dzieła zbawienia w oparciu o tajemnice życia Jezusa Chrystusa
i Jego Matki, któremu towarzyszy odmawianie modlitw „Ojcze Nasz”, „Zdrowaś Maryjo” i „Chwała Ojcu”, przy czym przesuwa się nanizane na łańcuszek paciorki, również związane z różańcem. Nazwa „różaniec” pochodzi od wieńca róż symbolizującego piękno i szczęście, jakiego doznaje Matka Boża z dzieła zbawienia.
Każdą tajemnicę rozważa się w czasie odmawiania „dziesiątki różańca” na którą składa się jeden raz odmawiane „Ojcze Nasz”, 10 razy „Zdrowaś Maryjo” oraz 1 raz „Chwała Ojcu”. Tajemnic jest dwadzieścia, podzielone one są na cztery części:
- Tajemnice radosne (Zwiastowanie, Nawiedzenie św. Elżbiety, Narodzenie Pana Jezusa, Ofiarowanie Pana Jezusa w świątyni,
Znalezienie Pana Jezusa w świątyni) - Tajemnice światła (Chrzest Pana Jezusa w Jordanie, Objawienie siebie na weselu w Kanie, Głoszenie Królestwa Bożegoi wzywanie do nawrócenia, Przemienienie na górze Tabor, Ustanowienie Eucharystii)
- Tajemnice bolesne (Modlitwa w Ogrójcu, Biczowanie, Ukoronowanie cierniem, Dźwiganie krzyża, Śmierć na krzyżu)
- Tajemnice chwalebne (Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, Zesłanie ducha Świętego, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny na Królową Nieba i Ziemi)
Początki różańca sięgają XII w. i zwyczaju wielokrotnego powtarzania modlitw. Liczba 150 razy odmawianej modlitwy „Zdrowaś Maryjo” nawiązuje do liczby psalmów zawartych w psałterzu i brewiarzu, niedostępnych do odmawiania dla nie umiejących czytać szerokich kręgów ludzi średniowiecza. Następnie dołączono modlitwę „Ojcze Nasz”, a od XIV w. dołączono rozważanie tajemnic różańcowych. Różaniec rozpowszechnił się
w całym Kościele w XVI w. za pośrednictwem zakonów, zwłaszcza dominikanów. Wspólnej modlitwie różańcowej papież Pius V przypisał zwycięstwo nad zagrażającymi chrześcijańskiej Europie Turkami w 1571 r. Na jego pamiątkę ustanowił święto Matki Boskiej Różańcowej w dniu 7 października. Różaniec został wprowadzony jako modlitwa codzienna w miesiącu październiku przez papieża Leona XIII.
Tematy tajemnic różańcowych dotyczące życia ziemskiego i chwały Jezusa i Maryi w wieczności, przez swój związek ze zbawieniem mają znaczenie dla każdego z nas. Szczególne związanie tej modlitwy z Matką Bożą nadaje jej ciepły, serdeczny ton oraz sprawia, że wielu z nas sięga po nią
w chwilach trudnych, gdy człowiek niejako odruchowo pragnie matczynej bliskości i pomocy.